مقدمه

 

دوربین Canon EOS R7 یکی از دوربین‌های میرورلس کراپ‌فریم حرفه‌ای سری R کانن است که با عملکرد سریع، فوکوس Dual Pixel نسل دوم و شاتر ترکیبی (مکانیکی + الکترونیکی) خود توانسته توجه بسیاری از عکاسان طبیعت، ورزشی و حیات‌وحش را جلب کند. با این حال، یکی از خطاهای نگران‌کننده‌ای که ممکن است در این مدل مشاهده شود، Err20 است — اروری که اغلب به خرابی یا قفل شدن شاتر مربوط می‌شود.
 

در ظاهر شاید این خطا ساده به نظر برسد، اما در واقعیت، Err20 می‌تواند نشانه‌ای از خرابی در سیستم مکانیکی شاتر، درایور الکترونیکی آن، یا حتی مدار کنترل توان (Power Driver) باشد.

در این مقاله به شکل تخصصی بررسی می‌کنیم که خطای Err20 در R7 چرا اتفاق می‌افتد، چه تفاوتی میان خرابی شاتر مکانیکی و الکترونیکی وجود دارد، و مراحل دقیق تعمیر و کالیبراسیون آن چگونه انجام می‌شود.
 

شناخت خطای Err20 در Canon R7


 

در دوربین‌های کانن، خطای Err20 معمولاً به عنوان “Mechanical malfunction detected” شناخته می‌شود.
در Canon R7 این خطا مستقیماً به سیستم شاتر مکانیکی، موتور درایو، یا مدار فرمان شاتر (Shutter Driver Circuit) مربوط است.
به زبان ساده، وقتی سیستم کنترل اصلی نتواند بازخورد مناسبی از حرکت پرده‌های شاتر یا مدار درایور دریافت کند، دوربین به‌صورت خودکار عملیات را متوقف کرده و پیام Err20 را نمایش می‌دهد تا از آسیب بیشتر جلوگیری کند.
 

در Canon R7 این خطا می‌تواند در یکی از سه حالت زیر بروز کند:
 

1. هنگام عکاسی در حالت High-Speed (۱۵ تا ۳۰ فریم در ثانیه)

2. هنگام تغییر ناگهانی از شاتر مکانیکی به الکترونیکی

3. پس از ضربه، سقوط یا ورود رطوبت به بخش شاتر و فلت‌های اتصال
    

تفاوت شاتر مکانیکی و الکترونیکی در R7
 

یکی از ویژگی‌های کلیدی Canon R7 وجود دو نوع شاتر است:

1. شاتر مکانیکی (Mechanical Shutter)
 

در این حالت، دو پرده فیزیکی (First Curtain و Second Curtain) به صورت مکانیکی باز و بسته می‌شوند.
این شاتر برای عکاسی ورزشی و حرکتی مناسب است چون کنترل نوری دقیق‌تری دارد.
اما همین بخش، به دلیل تحرک فیزیکی مداوم، احتمال خرابی مکانیکی بالاتری دارد.
 

2. شاتر الکترونیکی (Electronic Shutter)
 

در این حالت، پردازنده Digic X با خواندن سریع داده از سنسور تصویر را ثبت می‌کند و هیچ قطعه متحرکی فعال نمی‌شود.
این روش کاملاً بی‌صداست، اما نسبت به نور مصنوعی و حرکت سریع سوژه، مستعد Rolling Shutter Effect است.
 

در R7، خطای Err20 معمولاً به شاتر مکانیکی مربوط است، اما گاهی خرابی در مدار الکترونیکی کنترل شاتر باعث می‌شود که حتی در حالت الکترونیکی هم ارور ظاهر شود.
 

نشانه‌های اولیه خرابی شاتر قبل از بروز Err20

 

پیش از اینکه دوربین به طور کامل از کار بیفتد و ارور Err20 نمایش داده شود، معمولاً چند نشانه هشداردهنده وجود دارد که با دقت می‌توان از وقوع آن جلوگیری کرد:
 

• تاخیر در عکس‌برداری پس از فشردن دکمه شاتر

• صدای غیرعادی یا ناقص هنگام باز و بسته شدن شاتر

• فریم‌های ناقص یا تاریک در بازپخش تصاویر

• گیر کردن پرده شاتر در حالت باز (وقتی سنسور نمایان می‌ماند)

• خاموش شدن ناگهانی دوربین پس از هر شات پیاپی
   

اگر هر یک از این علائم ظاهر شود، ادامه کار با شاتر مکانیکی می‌تواند باعث سوختن فلت یا آسیب به برد اصلی شود.
 

دلایل اصلی بروز Err20 در Canon R7
 

در Canon R7 این خطا می‌تواند از عوامل متعددی ناشی شود که به سه بخش مکانیکی، الکترونیکی و محیطی تقسیم می‌شود:
 

1. مشکلات مکانیکی

• گیر کردن یا شکستگی یکی از پرده‌های شاتر

• سایش زیاد محور چرخ‌دنده شاتر

• جمع شدن گردوغبار یا ذرات فلزی بین تیغه‌ها

• پارگی یا قطع شدن فلت شاتر
   

2. مشکلات الکترونیکی

• خرابی درایور موتور شاتر روی مادربورد

• نوسان ولتاژ یا قطعی در مدار پاور (Power Distribution)

• تداخل سیگنال بین فلت شاتر و برد اصلی

• سوختن سنسور موقعیت‌یاب شاتر
   

3. عوامل محیطی

• نفوذ رطوبت یا میعان داخل بدنه

• شوک فیزیکی در هنگام حمل یا سقوط

• استفاده از باتری تقلبی یا ضعیف
   

بر اساس گزارش‌های تعمیرگاهی، بیش از ۶۵٪ خطاهای Err20 در R7 مربوط به خود شاتر مکانیکی هستند و حدود ۲۵٪ ناشی از مدار الکترونیکی است.
 

مراحل تشخیص و عیب‌یابی Err20
 

برای تشخیص دقیق منبع خطا، مراحل زیر در تعمیرگاه انجام می‌شود:
 

1. بررسی اولیه با باتری سالم و کارت حافظه جدید
   گاهی خرابی کارت یا افت ولتاژ باتری می‌تواند خطای موقت ایجاد کند.
    

2. بازبینی شمارنده شاتر (Shutter Count)
   اگر تعداد شات‌ها از ۱۵۰ هزار بیشتر باشد، احتمال خرابی فیزیکی شاتر زیاد است.
    

3. تست عملکرد موتور شاتر با مولتی‌متر و منبع تغذیه
   ولتاژ درایور باید بین ۴.۵ تا ۵.۲ ولت پایدار باشد. افت یا قطع لحظه‌ای نشانه ایراد در IC کنترل است.
    

4. بازبینی فلت‌ها و کانکتورهای بین برد اصلی و شاتر
   در Canon R7 این فلت‌ها بسیار نازک‌اند و حتی خم شدن جزئی می‌تواند مسیر سیگنال را مختل کند.
    

5. تست شاتر در حالت الکترونیکی
   اگر شاتر الکترونیکی کار کند اما مکانیکی نه، ایراد ۱۰۰٪ در قسمت فیزیکی شاتر است.
    

تعمیر شاتر مکانیکی در Canon R7

 

اگر مشخص شود که منبع خطا شاتر مکانیکی است، مراحل تعمیر به این ترتیب انجام می‌شود:
 

1. باز کردن ماژول شاتر

تکنسین باید بدنه را تا بخش سنسور باز کند. در Canon R7 ماژول شاتر در پشت سنسور قرار دارد و با سه پیچ و فلت باریک متصل است.
 

2. بررسی پرده‌ها و محور موتور

در این مرحله با ذره‌بین دقیق، پرده‌ها از نظر خم‌شدگی یا چسبندگی بررسی می‌شوند. هرگونه تاب خوردگی یا تماس با فریم سنسور باید اصلاح یا تعویض گردد.
 

3. تمیزکاری و روان‌سازی محور

استفاده از اسپری روغن مخصوص شاتر (Non-residue Lubricant) برای روان‌سازی چرخ‌دنده‌ها انجام می‌شود.
 

4. تعویض شاتر در صورت خرابی شدید

اگر تیغه‌ها شکسته باشند یا موتور قفل کرده باشد، کل ماژول شاتر تعویض می‌شود.
قیمت ماژول اصلی شاتر R7 معمولاً بین ۵ تا ۷ میلیون تومان است.
 

5. کالیبراسیون نرم‌افزاری

پس از نصب شاتر جدید، با ابزار سرویس کانن (Canon Service Utility) سرعت پرده‌ها و زمان‌بندی هماهنگ می‌شود. این کار برای جلوگیری از اختلاف نور در فریم‌های بالا حیاتی است.
 

تعمیر شاتر الکترونیکی در Canon R7

اگر خطا ناشی از بخش الکترونیکی باشد، تعمیر کمی پیچیده‌تر است:
 

1. بررسی IC کنترل شاتر روی برد اصلی

IC مخصوص کنترل سیگنال باز و بسته شدن شاتر گاهی در اثر گرما یا نوسان برق دچار آسیب جزئی می‌شود.
در این حالت باید با دستگاه Hot Air آن را تعویض یا ریبال کرد.
 

2. تست مسیر سیگنال با اسیلوسکوپ

تکنسین با اسیلوسکوپ، پالس‌های فرمان از پردازنده Digic X تا مدار شاتر را بررسی می‌کند. هرگونه تأخیر یا ناپیوستگی پالس به معنای خرابی مسیر است.
 

3. بازنشانی سیستم کنترل با Firmware جدید

گاهی پس از تعویض قطعه، لازم است Firmware مجدداً نصب و حافظه داخلی ریست شود تا تنظیمات شاتر دوباره با برد همگام شود.
 

4. آزمایش نهایی در حالت Hybrid Shutter

پس از اتمام تعمیر، شاتر در هر دو حالت مکانیکی و الکترونیکی آزمایش می‌شود تا اطمینان حاصل شود که فرمان‌های باز و بسته شدن در همه سرعت‌ها (۱/۸۰۰۰ تا ۳۰ ثانیه) درست عمل می‌کند.
 

آیا پس از Err20 نیاز به تعویض کامل شاتر است؟
 

نه همیشه. اگر خطا در اثر گردوغبار، پارگی جزئی فلت یا نوسان ولتاژ باشد، معمولاً با سرویس و تعویض فلت شاتر برطرف می‌شود.
اما در موارد زیر باید شاتر کاملاً تعویض شود:
 

• تعداد شات بالاتر از ۲۰۰ هزار

• صدای خش‌خش یا چسبندگی پرده‌ها

• شاتر قفل‌شده در وضعیت باز

• شاتر نیمه‌سوخته یا با فلت جداشده

در مجموع حدود ۷۰٪ از خطاهای Err20 منجر به تعویض کامل شاتر می‌شود.
 

تفاوت خطای Err20 با Err80 و Err30
 

برای درک بهتر نوع خرابی، جدول زیر مقایسه‌ای میان ارورهای رایج R7 ارائه می‌دهد:
 

نقش Firmware در بروز یا رفع Err20

 

در برخی نسخه‌های اولیه Firmware کانن R7 (مثل نسخه 1.1.0)، گزارش‌هایی از بروز Err20 هنگام تغییر سریع بین حالت‌های شاتر ثبت شده بود.

در نسخه‌های جدید (1.4.0 و بالاتر) این مشکل تا حد زیادی برطرف شده است.
بنابراین قبل از اقدام به تعمیر فیزیکی، بهتر است ابتدا دوربین را به‌روز کنید.
اگر پس از آپدیت هنوز خطا باقی ماند، تقریباً قطعی است که مشکل سخت‌افزاری است.

هزینه و زمان تعمیر Err20 در Canon R7

بر اساس تجربه تعمیرگاه‌های تخصصی دوربین در ایران:

پیشگیری از بروز مجدد خطای Err20
 

با رعایت چند نکته ساده می‌توان احتمال بروز دوباره خطا را تا حد زیادی کاهش داد:
 

1. از باتری اصلی Canon LP-E6NH استفاده کنید، نه نسخه‌های فیک یا ارزان.

2. هر ۵۰ هزار شات یکبار شاتر را سرویس کنید تا چربی و گردوغبار از بین برود.

3. در حالت Burst طولانی بین سری‌ها چند ثانیه فاصله بدهید تا موتور خنک شود.

4. دوربین را در محیط‌های مرطوب یا پرگردوغبار خاموش نگه دارید.

5. پس از هر آپدیت Firmware، تنظیمات شاتر را ریست کنید تا هماهنگی کامل برقرار شود.
    

استفاده موقت از شاتر الکترونیکی پس از Err20
 

اگر شاتر مکانیکی دچار ایراد شده اما سیستم الکترونیکی سالم است، می‌توان تا زمان تعمیر از شاتر الکترونیکی استفاده کرد:
 

1. وارد منوی شاتر شوید.

2. حالت Electronic Shutter Only را انتخاب کنید.

3. در محیط با نور طبیعی (نه لامپ فلورسنت) عکاسی کنید تا مشکل Banding پیش نیاید.

این روش موقتی است و برای کارهای حساس یا طولانی‌مدت توصیه نمی‌شود، اما به شما اجازه می‌دهد موقتاً به کار ادامه دهید.
 

تأثیر خرابی شاتر بر کیفیت تصویر
 

خرابی شاتر مکانیکی معمولاً باعث تاریکی بخشی از فریم یا ثبت ناقص تصویر می‌شود.
اما خرابی مدار شاتر الکترونیکی می‌تواند باعث اختلال در زمان‌بندی پیکسل‌ها شود و خطوط یا فلیکر در تصویر ایجاد کند.
بنابراین حتی اگر دوربین ظاهراً کار کند، ممکن است کیفیت فایل‌ها آسیب دیده باشد.
 

تجربه تعمیرکاران حرفه‌ای از Err20 در Canon R7
 

بر اساس تجربه تعمیرگاه‌های تخصصی، دوربین‌های R7 که در شرایط زیر کار می‌کنند بیشتر دچار Err20 می‌شوند:

• عکاسی مداوم در دمای بالای ۴۰ درجه (مانند نور آفتاب مستقیم)

• استفاده طولانی از حالت Silent + Burst

• ضربه خفیف به قسمت زیرین مانت لنز (که باعث انتقال لرزش به ماژول شاتر می‌شود)
  در این موارد، آسیب معمولاً در موتور محرک پرده اول یا کابل فلت رابط بین شاتر و برد اصلی مشاهده می‌شود.

جمع‌بندی
 

خطای Err20 در Canon R7 یکی از خطاهای رایج و مهم است که ارتباط مستقیم با خرابی شاتر مکانیکی یا مدار کنترل آن دارد.
اگرچه در برخی موارد با ریست و آپدیت نرم‌افزاری می‌توان آن را موقتاً برطرف کرد، اما اغلب اوقات ریشه مشکل سخت‌افزاری است و نیاز به تعمیر تخصصی دارد.
تعمیر این خطا شامل مراحل دقیق عیب‌یابی، تمیزکاری، یا تعویض کامل ماژول شاتر است که باید در مرکز مجهز با ابزار کالیبراسیون انجام شود.

با نگهداری درست از دوربین، استفاده از باتری اورجینال، سرویس دوره‌ای و پرهیز از شرایط نامناسب محیطی می‌توان عمر شاتر را به بیش از ۲۰۰ هزار شات افزایش داد و از بروز مجدد این خطا جلوگیری کرد.
 

سوالات متداول (FAQ)
 

۱. آیا Err20 همیشه به معنای خرابی شاتر است؟
در بیشتر موارد بله، ولی گاهی به دلیل نوسان برق یا مشکل نرم‌افزاری موقت هم ظاهر می‌شود.
 

۲. آیا می‌توان با شاتر الکترونیکی بدون مشکل ادامه داد؟
بله، در کوتاه‌مدت بله؛ اما اگر مدار درایور هم آسیب دیده باشد ممکن است ارور دوباره ظاهر شود.
 

۳. عمر مفید شاتر مکانیکی R7 چقدر است؟
حدود ۲۰۰ هزار شات، بسته به نوع استفاده و شرایط کاری.
 

۴. آیا می‌توان شاتر را خودمان تعویض کنیم؟
خیر، چون نیاز به ابزار دقیق، کالیبراسیون و باز کردن کامل سنسور دارد.
 

۵. هزینه تعمیر Err20 در ایران چقدر است؟
بین ۲ تا ۷ میلیون تومان بسته به نوع خرابی (فلت، درایور یا کل شاتر).


تهیه و تنظیم : اطمینان | نمایندگی تعمیر دوربین کانن در تهران