مقدمه


 

دوربین Canon EOS R6 یکی از محبوب‌ترین مدل‌های فول‌فریم میرورلس کانن است که به دلیل عملکرد سریع، فوکوس دقیق و کیفیت تصویر بالا میان عکاسان پرتره، مستند و ورزشی شهرت زیادی دارد. اما مثل هر ابزار پیچیده‌ی دیجیتال، این دوربین هم ممکن است گاهی دچار خطاهایی شود که در ظاهر ساده ولی در عمل بسیار جدی هستند. یکی از این خطاها Err80 است که بیشتر از همه با خرابی یا اختلال در سیستم شاتر مکانیکی در ارتباط است.

در این مقاله به‌صورت کاملاً فنی و جزئی بررسی می‌کنیم که خطای Err80 دقیقاً چیست، چرا اتفاق می‌افتد، چه علائمی دارد، و چگونه می‌توان آن را به شکل اصولی و ایمن برطرف کرد.
 

Err80 چیست؟
 

خطای Err80 یکی از ارورهای عمومی سیستم کنترل الکترونیکی دوربین‌های کانن است. این ارور معمولاً زمانی نمایش داده می‌شود که ارتباط بین مادربورد (Main Board) و سیستم شاتر یا پاور داخلی دچار اختلال شده باشد.

در زبان ساده‌تر، Err80 یعنی دوربین نمی‌تواند شاتر را به‌درستی تحریک کند یا از آن بازخورد مناسب بگیرد.

در Canon R6 این ارور معمولاً در شرایط زیر دیده می‌شود:
 

• هنگام روشن کردن دوربین پس از مدت طولانی خاموش بودن

• موقع عکاسی پیاپی با سرعت بالا (High-Speed Continuous Shooting)

• پس از ضربه یا افتادن دوربین

• یا در اثر نوسان برق در زمان شارژ باتری یا اتصال به آداپتور
   

نکته مهم این است که Err80 در R6 برخلاف مدل‌های DSLR قدیمی‌تر مثل 5D Mark III یا 70D، اغلب با مدار تغذیه شاتر یا بخش DC/DC Board ارتباط دارد و همیشه نشانه خرابی کامل شاتر نیست، اما در ۷۰٪ موارد منشأ آن همان بخش مکانیکی است.
 

نشانه‌های اولیه خرابی شاتر قبل از نمایش Err80

 

قبل از اینکه ارور روی صفحه ظاهر شود، معمولاً چند علامت هشداردهنده وجود دارد که کاربران حرفه‌ای می‌توانند از آن‌ها خرابی احتمالی شاتر را تشخیص دهند:
 

1. صداهای نامعمول از شاتر — صدایی خشک‌تر یا سنگین‌تر از حالت عادی.

2. تأخیر جزئی بین فشار دکمه شاتر و ثبت تصویر.

3. گیر کردن شاتر در نیمه راه؛ گاهی شاتر باز می‌شود اما برنمی‌گردد.

4. فریم‌های ناقص یا تصاویر سیاه در بازپخش.

5. خاموش شدن ناگهانی دوربین پس از عکاسی با فریم بالا یا Burst Mode.
    

در این مرحله اگر کاربر به عکاسی ادامه دهد، احتمال آسیب به Flexible Cable شاتر یا درایور الکترونیکی روی برد اصلی به‌صورت تصاعدی بالا می‌رود.
 

دلایل بروز Err80 در Canon R6
 

دلایل متعددی ممکن است باعث بروز این خطا شوند، اما در Canon R6 می‌توان آن‌ها را در سه گروه اصلی تقسیم کرد:
 

1. خرابی شاتر مکانیکی
 

• سایش بیش از حد پرده‌ها به‌دلیل عمر زیاد (معمولاً بالای ۱۵۰ هزار شات)

• گیر کردن مکانیزم شاتر در اثر گردوغبار یا رطوبت

• قطع شدن کابل فلت (Flat Cable) که شاتر را به مادربورد متصل می‌کند

• خرابی میکروسوییچ‌های موقعیت‌ یاب (Position Sensors) در سیستم شاتر
   

2. ایراد در مدار تغذیه و ارتباط الکترونیکی
 

• خرابی درایور شاتر روی برد Main

• اختلال در مدار پاور داخلی (DC/DC Converter)

• نوسان جریان در اثر باتری غیر اورجینال یا ضعیف

• اتصال ناقص در پین‌های کانکتور فلت شاتر
   

3. آسیب فیزیکی یا رطوبتی
 

• ضربه به بدنه دوربین مخصوصاً در ناحیه پایین و نزدیک به مانت لنز

• نفوذ رطوبت به داخل محفظه شاتر یا مدار اصلی

• شوک الکترواستاتیک در هنگام باز کردن یا تمیز کردن بدنه بدون احتیاط
   

در بسیاری از موارد، ترکیب دو عامل (مثلاً رطوبت و نوسان برق) باعث بروز خطای Err80 می‌شود.

چگونه خطای Err80 را تشخیص دهیم؟


 

وقتی این خطا ظاهر می‌شود، صفحه نمایش Canon R6 معمولاً خاموش یا Freeze می‌شود و گاهی فقط نوشته “Err 80” روی LCD دیده می‌شود.
برای تشخیص دقیق، مراحل زیر توصیه می‌شود:
 

1. دوربین را خاموش کنید و باتری را بیرون بیاورید.

2. پس از ۱۰ دقیقه، باتری را جا بزنید و روشن کنید. اگر دوباره خطا آمد، یعنی خطا سخت‌افزاری است.

3. باتری و کارت حافظه را با نمونه‌ی سالم جایگزین کنید.

4. اگر دوربین روشن شد ولی شاتر کار نکرد، در مرحله بعد باید کابل فلت شاتر و پورت‌های اتصال بررسی شوند.

5. در مراکز تعمیر حرفه‌ای، با استفاده از Canon Service Utility و دستگاه Shutter Counter Reader می‌توان تعداد شات دقیق و سلامت عملکرد شاتر را تست کرد.
    

روش‌های رفع خطای Err80

رفع این خطا بسته به منبع آن می‌تواند از چند دقیقه تا چند ساعت زمان ببرد. مراحل اصولی تعمیر معمولاً به صورت زیر است:
 

1. بررسی منبع تغذیه و برد پاور

تکنسین ابتدا جریان ورودی به مدار شاتر را با مولتی‌متر یا اسیلوسکوپ اندازه می‌گیرد.
اگر نوسان یا افت ولتاژ مشاهده شود، مشکل از DC/DC Board است.
در این حالت معمولاً با تعویض خازن یا IC کنترل ولتاژ خطا برطرف می‌شود.
هزینه‌ی این نوع تعمیر معمولاً بین ۱.۵ تا ۲.۵ میلیون تومان است.
 

2. تعویض کابل فلت شاتر
 

اگر پس از باز کردن بدنه مشخص شود کابل فلت (Flexible Cable) دچار پارگی یا سوختگی شده، باید تعویض گردد.
این کابل قطعه حساسی است و نباید با نمونه غیر اورجینال جایگزین شود، زیرا تأخیر در تحریک شاتر ایجاد می‌کند.
هزینه‌ی تعمیر این بخش بین ۲ تا ۳ میلیون تومان است.
 

3. سرویس و روغن‌کاری مکانیزم شاتر
 

در مواردی که شاتر به‌صورت مکانیکی گیر کرده ولی سالم است، با استفاده از روغن مخصوص دنده شاتر و تمیزکننده ضد استاتیک می‌توان عملکرد را به حالت عادی برگرداند.
این سرویس باید در محیط ضد گردوغبار انجام شود، چون هر ذره کوچک ممکن است روی سنسور بنشیند.
 

4. تعویض کامل شاتر مکانیکی
 

اگر تعداد شات بالا باشد یا پرده‌ها تاب برداشته باشند، راه‌حل نهایی تعویض شاتر مکانیکی است.
در Canon R6، شاتر از نوع Hybrid (مکانیکی + الکترونیکی) است و شامل ماژول مستقل با موتور و سنسور موقعیت‌یاب می‌شود.
عملیات تعویض شامل باز کردن کامل برد اصلی و سنسور است و نیاز به کالیبراسیون دقیق دارد.
زمان مورد نیاز حدود ۲ تا ۳ ساعت کاری و هزینه‌ی تقریبی ۵ تا ۸ میلیون تومان است.
 

نقش نرم‌افزار و Firmware در بروز یا رفع Err80

 

گاهی این خطا نه به دلیل سخت‌افزار بلکه به‌خاطر اختلال نرم‌افزاری بین Firmware و درایور شاتر ایجاد می‌شود.
Canon در چند به‌روزرسانی نرم‌افزاری (مثلاً Firmware Version 1.8.0) مشکلات مرتبط با خطاهای عمومی مثل Err70 و Err80 را کاهش داده است.
اگر شاتر سالم باشد و خطا پس از آپدیت یا ریست فکتوری رفع شود، دیگر نیازی به تعمیر فیزیکی نیست.
اما اگر پس از آپدیت باز هم ارور باقی بماند، احتمال خرابی سخت‌افزاری ۹۰٪ است.
 

تفاوت Err80 با سایر ارورهای مشابه در R6
 

همان‌طور که می‌بینی، Err80 از جمله ارورهایی است که تقریباً همیشه نیاز به بررسی سخت‌افزاری دارد و نمی‌توان آن را صرفاً با تنظیمات نرم‌افزاری برطرف کرد.

پیشگیری از بروز Err80 در آینده
 

با رعایت چند نکته ساده می‌توان احتمال بروز مجدد این خطا را تا حد زیادی کاهش داد:
 

1. هرگز از باتری تقلبی یا ارزان‌قیمت استفاده نکنید.
   جریان ناپایدار باتری‌های فیک یکی از مهم‌ترین عوامل سوختن مدار شاتر است.
    

2. پس از هر ۵۰ هزار شات، شاتر را سرویس کنید.
   با تمیزکاری دقیق و روغن‌کاری سبک، عمر آن افزایش می‌یابد.
    

3. دوربین را در محیط مرطوب یا سرد ناگهانی روشن نکنید.
   تغییر دما باعث انقباض مکانیکی پرده‌ها و چسبیدن قطعات می‌شود.
    

4. Firmware را همیشه به‌روز نگه دارید.
   نسخه‌های جدید معمولاً شامل بهینه‌سازی کنترل شاتر هستند.
    

5. در حالت Burst طولانی، گاهی چند ثانیه بین شات‌ها فاصله بدهید.
   این کار از داغ شدن موتور شاتر جلوگیری می‌کند.
    

تجربه واقعی کاربران و تعمیرکاران از Err80 در Canon R6
 

طبق گزارش تعمیرگاه‌های معتبر در ایران و خارج، حدود ۶۰٪ از خطاهای Err80 در Canon R6 مربوط به خرابی شاتر و ۳۰٪ مربوط به کابل فلت یا برد تغذیه است.
در اغلب این موارد، دوربین‌هایی که در محیط‌های مرطوب (مثل شمال یا کنار دریا) استفاده شده‌اند، بیشتر دچار این خطا می‌شوند.

در بررسی‌های دقیق‌تر، مشخص شده که مدار درایور شاتر در برد اصلی R6 نزدیک به بخش گرم پاور قرار دارد و در اثر استفاده طولانی ممکن است دچار تغییر مقاومت در مسیر Ground شود که باعث قطع ناگهانی فرمان شاتر و ظاهر شدن Err80 می‌شود.
 

آیا می‌توان به‌صورت موقت خطا را دور زد؟
 

بله، در برخی شرایط اضطراری می‌توان با چند ترفند ساده موقتاً از ارور عبور کرد تا حداقل بتوان چند شات ثبت کرد، اما این فقط موقت است:
 

• باتری را درآورده و دوربین را با در باز و بدون کارت حافظه روشن کنید.

• پس از چند ثانیه خاموش و دوباره باتری را جا بزنید.

• اگر روشن شد، فوراً عکس نگیرید، بلکه وارد منوی شاتر الکترونیکی (Electronic Shutter) شوید و حالت مکانیکی را غیرفعال کنید.
   

در این حالت می‌توانید موقتاً با شاتر الکترونیکی عکاسی کنید تا دوربین برای تعمیر ارسال شود.

تعمیر Err80 در نمایندگی‌های رسمی و مستقل
 

نمایندگی‌های رسمی کانن در کشورهای دیگر معمولاً در صورت تشخیص خرابی شاتر، کل ماژول را تعویض می‌کنند و تعمیر جزئی انجام نمی‌دهند.
اما در مراکز مستقل تعمیرات حرفه‌ای (مثل آن‌هایی که در تهران فعال‌اند)، امکان تعمیر جزئی‌تر، تعویض قطعات داخلی و کالیبراسیون شاتر وجود دارد که هزینه را تا ۴۰٪ کاهش می‌دهد.

نکته مهم در این نوع تعمیر، استفاده از ابزار کالیبراسیون دقیق است تا پس از نصب شاتر جدید، هماهنگی بین سنسور و پرده‌ها به‌درستی تنظیم شود.

بررسی فنی سیستم شاتر در Canon R6

شاتر R6 ترکیبی از دو بخش است:

1. پرده مکانیکی دوگانه (First Curtain و Second Curtain)

2. کنترل الکترونیکی از طریق پردازنده Digic X

در هنگام فشردن دکمه شاتر، فرمان از میکروسوییچ تا مادربورد، از آنجا به درایور شاتر و سپس موتور ارسال می‌شود.
هرگونه اختلال در این مسیر (مثلاً ناپایداری ولتاژ یا تأخیر در بازگشت پرده دوم) باعث توقف سیستم و نمایش Err80 می‌شود.
در تعمیرگاه، با دستگاه‌های مخصوص (Shutter Timing Tester) زمان باز و بسته شدن هر پرده بررسی می‌شود تا خطای مکانیکی دقیق مشخص گردد.

آیا استفاده زیاد از شاتر الکترونیکی می‌تواند جایگزین تعمیر شود؟
 

در کوتاه‌مدت بله، اگر فقط شاتر مکانیکی آسیب دیده باشد، می‌توان از حالت Silent Shutter (Electronic Only) استفاده کرد و عملاً دوربین را بدون نیاز به شاتر فیزیکی به کار گرفت.
اما توجه داشته باشید:
 

• در شاتر الکترونیکی، Rolling Shutter Effect (کشیدگی خطوط در سوژه‌های متحرک) وجود دارد.

• در شرایط نور مصنوعی با فرکانس خاص، ممکن است Banding یا نوارهای تاریک در تصویر دیده شود.
  بنابراین، این روش فقط برای عکاسی آرام و استودیویی مناسب است، نه برای رویدادها یا عکاسی ورزشی.
   

جمع‌بندی
 

خطای Err80 در Canon R6 یکی از شایع‌ترین خطاهای فنی در این مدل است که معمولاً ناشی از خرابی یا اختلال در سیستم شاتر مکانیکی یا برد تغذیه داخلی می‌باشد.
هرچند در برخی موارد می‌توان با به‌روزرسانی Firmware یا ریست تنظیمات آن را موقتاً برطرف کرد، اما در اغلب موارد نیاز به بررسی سخت‌افزاری و تعمیر تخصصی دارد.
برای پیشگیری، توصیه می‌شود:
 

• باتری اورجینال استفاده کنید

• شاتر را دوره‌ای سرویس کنید

• دوربین را در محیط خشک نگه دارید

• و Firmware را به‌روز نگه دارید.
   

اگر Err80 برای شما ظاهر شده، تا زمان بررسی تخصصی از استفاده‌ی مداوم پرهیز کنید، چون ممکن است خرابی به مادربورد یا سنسور منتقل شود.

سوالات متداول (FAQ)
 

۱. آیا خطای Err80 فقط در Canon R6 دیده می‌شود؟
خیر، این خطا در مدل‌های R5، 6D Mark II و 90D نیز گزارش شده، اما در R6 به‌دلیل طراحی خاص مدار شاتر شایع‌تر است.
 

۲. آیا می‌توان خودمان شاتر را تعویض کنیم؟
خیر، باز کردن شاتر نیاز به ابزار دقیق و دانش کالیبراسیون دارد. بدون آن احتمال آسیب به سنسور و Flex زیاد است.
 

۳. عمر متوسط شاتر Canon R6 چقدر است؟
حدود ۲۰۰ هزار شات. اما بسته به شرایط استفاده، ممکن است بین ۱۲۰ تا ۲۵۰ هزار شات متغیر باشد.
 

۴. آیا تعویض شاتر روی کیفیت عکس تأثیر می‌گذارد؟
اگر از قطعه اورجینال استفاده شود و کالیبراسیون درست انجام گیرد، هیچ تفاوتی در خروجی نهایی دیده نخواهد شد.
 

۵. هزینه تعمیر Err80 در ایران چقدر است؟
بین ۲ تا ۸ میلیون تومان بسته به نوع خرابی (برد، فلت یا خود شاتر).



تهیه و تنظیم : اطمینان | نمایندگی تعمیر دوربین کانن در  تهران