مقدمه: پیکسل سوخته چیست و چرا اتفاق می‌افتد؟
 

پیکسل‌های سوخته (Dead Pixels) یا گیرکرده (Stuck Pixels) از رایج‌ترین مشکلات سنسور دوربین‌های دیجیتال هستند. این مشکل زمانی رخ می‌دهد که یک یا چند پیکسل روی سنسور تصویر به درستی کار نکنند و به صورت نقاط ریز سیاه، سفید یا رنگی در تمام عکس‌ها ظاهر شوند.


 

تفاوت پیکسل سوخته و گیرکرده:
 

• پیکسل سوخته (Dead Pixel): پیکسلی که هیچ نوری از خود ساطع نمی‌کند و همیشه سیاه دیده می‌شود

• پیکسل گیرکرده (Stuck Pixel): پیکسلی که در یک رنگ خاص (معمولا قرمز، سبز یا آبی) گیر کرده است

• پیکسل داغ (Hot Pixel): پیکسلی که در نوردهی‌های طولانی بیش از حد روشن می‌شود
   

بخش 1: تشخیص پیکسل‌های معیوب

روش‌های تشخیص پیکسل سوخته:

1. تست صفحه یکدست:

   • از یک زمینه کاملا سفید، سیاه و رنگی عکس بگیرید

   • عکس‌ها را در کامپیوتر با زوم 100% بررسی کنید
      

2. استفاده از نرم‌افزارهای تخصصی:

   • Dead Pixel Tester

   • LCD DeadPixel Test

   • Imatest
      

3. روش عملی در دوربین:

   • لنز را بپوشانید و با سرعت شاتر بالا (مثلا 1/8000) عکس بگیرید

   • نقاط روشن در این عکس نشانگر پیکسل‌های داغ هستند
     
     
      

     ---

      

بخش 2: روش‌های نرم‌افزاری رفع پیکسل سوخته
 

1. استفاده از نرم‌افزار Pixel Healer:

• این نرم‌افزار رایگان با نمایش سریع رنگ‌های متغیر روی صفحه می‌تواند پیکسل‌های گیرکرده را آزاد کند

• نحوه استفاده:

  1. نرم‌افزار را دانلود و نصب کنید

  2. پنجره نرم‌افزار را روی محل پیکسل معیوب قرار دهید

  3. سرعت تغییر رنگ را روی 5ms تنظیم کنید

  4. بگذارید 1-2 ساعت کار کند
      

2. روش UDPixel:

• ابزار دیگری برای رفع پیکسل‌های گیرکرده

• قابلیت ایجاد مربع‌های رنگی روی پیکسل معیوب

• امکان تنظیم زمان درمان از 1 دقیقه تا چند ساعت
   

3. استفاده از JScreenFix:

• نسخه آنلاین دارد و نیاز به نصب ندارد

• با ایجاد نویز تصویری روی پیکسل معیوب کار می‌کند

• حداقل 30 دقیقه توصیه می‌شود
   

بخش 3: روش‌های فیزیکی برای رفع پیکسل سوخته

1. ماساژ ملایم:

• با یک پارچه نرم و تمیز محل پیکسل را به آرامی ماساژ دهید

• این روش گاهی برای پیکسل‌های گیرکرده موثر است

2. روش گرمایشی:

• دوربین را خاموش کنید

• با سشوار (در حالت ملایم) به مدت 3-5 دقیقه گرم کنید

• بگذارید خنک شود و دوباره تست کنید
   

3. روش فشار:

• با یک جسم نرم (مثل پاک کن سر مداد) فشار ملایمی روی محل پیکسل وارد کنید

• همزمان دوربین را روشن و خاموش کنید
   

بخش 4: راهکارهای پیشرفته برای دوربین‌های حرفه‌ای

1. نقشه برداری پیکسل‌های مرده (Pixel Mapping):

• بسیاری از دوربین‌های DSLR و میرورلس حرفه‌ای این قابلیت را دارند

• در منوی تنظیمات دوربین به دنبال گزینه Pixel Mapping بگردید

• این فرآیند معمولا 1-2 دقیقه طول می‌کشد
   

2. آپدیت فریم‌ور:

 

• گاهی با آپدیت firmware مشکل پیکسل‌ها حل می‌شود

• آخرین نسخه فریم‌ور را از سایت سازنده دانلود کنید
   

3. کالیبراسیون سنسور:

• استفاده از نرم‌افزارهایی مانند:

  • Adobe Lightroom (ابزار Spot Removal)

  • DarkTable (ماژول Hot Pixels)

  • Capture One (تنظیمات Sensor Correction)
    
     

    ---

     

بخش 5: چه زمانی باید به تعمیرگاه مراجعه کرد؟

اگر این شرایط را مشاهده کردید، مشکل احتمالا سخت‌افزاری است:

• تعداد پیکسل‌های معیوب بیشتر از 5-6 عدد است

• پیکسل‌ها بعد از چند روز خودبه‌خود رفع نمی‌شوند

• مشکل در حال گسترش است و پیکسل‌های جدیدی اضافه می‌شوند

• دوربین تحت گارانتی است (تعمیر خودسرانه گارانتی را باطل می‌کند)
  
   

  ---

   

بخش 6: پیشگیری از مشکلات پیکسلی

1. از گرم شدن بیش از حد دوربین جلوگیری کنید:

   • در محیط‌های بسیار گرم از دوربین استفاده نکنید

   • بین عکس‌های پیاپی با نوردهی طولانی استراحت دهید
      

2. نگهداری مناسب:

   • دوربین را در جای خشک و خنک نگهداری کنید

   • از کیف‌های ضد رطوبت استفاده کنید
      

3. مراقبت از سنسور:

   • به طور منظم سنسور را تمیز کنید

از تعویض لنز در محیط‌های پرگردوغبار خودداری کنید
 

متأسفانه در بیشتر موارد، شما نمی‌توانید پیکسل‌های مرده، گیرکرده یا داغ را خودتان تعمیر کنید. اگرچه ممکن است آموزش‌های آنلاینی پیدا کنید که روش‌های نرم‌افزاری برای حذف پیکسل‌های گیرکرده/داغ نشان می‌دهند (که فقط روی مدل‌های خیلی قدیمی DSLR جواب می‌دهد)، اما من توصیه نمی‌کنم این روش‌ها را امتحان کنید. اگر تصمیم به امتحان دارید، این کار را به عهده خودتان انجام دهید.
 

پس اگر پیکسل‌های مرده/گیرکرده/داغ دارید چه کار باید بکنید؟
 

اگر فقط یک یا دو پیکسل مرده روی LCD دارید، نگران نباشید - پیکسل‌های مرده بخشی طبیعی از زندگی دیجیتال هستند. به این فکر کنید که یک LCD سه اینچی معمولی نیکون حدود ۹۲۰,۰۰۰ پیکسل دارد. یک پیکسل مرده یعنی نرخ خطای ۰.۰۰۰۱٪ با ۹۹.۹۹۹۹٪ پیکسل سالم. مگر اینکه بیش از ۲-۳ پیکسل مرده داشته باشید که نزدیک به هم باشند، جای نگرانی نیست. ضمناً این پیکسل‌های مرده روی LCD دوربین اصلاً در عکس‌های شما ظاهر نمی‌شوند! همین موضوع در مورد پیکسل‌های گیرکرده روی LCD هم صدق می‌کند - مگر اینکه تعدادشان خیلی زیاد باشد.

پیکسل‌های معیوب روی LCD معمولاً مشکل جدی ایجاد نمی‌کنند

پیکسل‌های معیوب روی سنسور در تصاویر ظاهر می‌شوند

روش‌های خوددرمانی معمولاً بی‌فایده یا خطرناک هستند

برای سنسور، بهتر است از قابلیت Pixel Mapping داخلی دوربین استفاده کنید

اما وقتی بحث به سنسور دوربین می‌رسد، قضیه کمی متفاوت است، چون پیکسل‌های مرده/گیرکرده/داغ در عکس‌های شما دیده خواهند شد. احتمال وجود پیکسل‌های معیوب روی سنسور دوربین دیجیتال حتی بیشتر هم هست - اگر LCD دوربین ۹۲۰,۰۰۰ پیکسل دارد، سنسور آن احتمالاً بیش از ۱۲ میلیون پیکسل دارد. پیکسل‌های مرده و گیرکرده آزاردهنده‌ترین نوع هستند چون در تک تک عکس‌ها ظاهر می‌شوند.

نتیجه‌گیری:

در بسیاری از موارد، پیکسل‌های سوخته یا گیرکرده با روش‌های ساده خانگی قابل رفع هستند. با این حال، اگر مشکل ادامه داشت یا بدتر شد، بهتر است به یک تعمیرگاه معتبر مراجعه کنید. به خاطر داشته باشید که برخی پیکسل‌های معیوب ممکن است به طور کامل رفع نشوند، اما با تکنیک‌های ویرایش عکس می‌توان آنها را پنهان کرد.
 

آیا شما هم تجربه رفع پیکسل سوخته دوربین را داشته‌اید؟ چه روشی برای شما موثر بود؟ نظرات و تجربیات خود را با ما به اشتراک بگذارید.



تهیه و تنظیم : اطمینان | نمایندگی تعمیر دوربین در ایران