شنیدن صدای لق‌لق یا جابه‌جایی در لنز جدیدتان می‌تواند نگران‌کننده باشد، مخصوصاً وقتی هزینه زیادی برای خرید آن پرداخت کرده‌اید. طبیعتاً اگر لنز شما از همان ابتدا دچار مشکل باشد، تجربه ناخوشایندی خواهد بود. اما پیش از تماس با پشتیبانی شرکت سازنده و شکایت، بهتر است بدانید که شنیدن این صدا کاملاً طبیعی است.
در واقع، صدای لق‌زدن یا تق‌تق در لنز شما معمولاً به دلیل عملکرد سیستم تثبیت‌کننده تصویر (Image Stabilizer) است که پس از تثبیت عدسی‌ها، از حالت فعال خارج شده و صدای جابه‌جایی مکانیکی ایجاد می‌کند. در بیشتر موارد، اگر صدای دیگری هم هنگام نصب لنز روی دوربین می‌شنوید، احتمالاً مربوط به موتور فوکوس یا دیافراگم است.
تثبیت‌کننده تصویر؛ دلیل صدای لق‌زدن لنز
تثبیت‌کننده تصویر یکی از فناوری‌های مهم در لنزهای امروزی است که با هدف کاهش لرزش دوربین و ارائه تصویری شفاف‌تر طراحی شده است. این سیستم با جبران حرکات جزئی در داخل لنز، کمک می‌کند تا تصویری بدون لرزش روی سنسور ثبت شود. اجزای اصلی این سیستم بسته به نوع موتور، برند و قیمت لنز متفاوت‌اند، اما معمولاً شامل سه بخش اصلی هستند: حسگر ژیروسکوپ، گروه لنز متحرک مخصوص تثبیت، و یک میکروپردازنده.
زمانی که دکمه شاتر را تا نیمه فشار می‌دهید، این سه بخش هم‌زمان فعال می‌شوند تا حرکات دست یا لرزش‌های محیطی را خنثی کنند. معمولاً دو حسگر ژیروسکوپ برای اندازه‌گیری حرکت‌های عمودی (Pitch) و افقی (Yaw) وجود دارند. این حسگرها اطلاعات را به میکروپردازنده منتقل می‌کنند و پردازنده نیز دستوراتی را به گروه لنزهای متحرک برای جبران این حرکات می‌فرستد.
تمام این محاسبات در لحظه و با سرعت بسیار بالا انجام می‌شود تا تصویری واضح و بدون تاری ثبت شود. البته هیچ سیستم تثبیت‌کننده‌ای بی‌نقص نیست، اما پیشرفت فناوری به کمک عکاسان و فیلم‌برداران آمده تا لرزش‌های ناخواسته را به حداقل برسانند.
کنترل بیشتر برای عکاسی حرفه‌ای
برای مثال، در عکاسی ورزشی یا حیات‌وحش، معمولاً حالت تثبیت افقی (Yaw) غیرفعال می‌شود تا بتوان با سوژه‌های در حال حرکت، حرکت دوربین در جهت افقی را دنبال کرد (پنینگ). این ویژگی به کاربران اجازه می‌دهد فقط حرکت عمودی (Pitch) را تثبیت کنند و با یک کلید روی لنز، آن را فعال یا غیرفعال کنند.
بسیاری از برندها سیستم تثبیت را طوری طراحی کرده‌اند که پس از خاموش شدن، در موقعیت خاصی (معمولاً مرکز لنز) قفل شود. زمانی که دکمه شاتر را رها می‌کنید یا لنز فعال را سریع از روی دوربین جدا می‌کنید، صدای تق‌تق یا جابه‌جایی می‌شنوید که ناشی از برگشت اجزای متحرک به موقعیت قفل‌شده است. این صدا کاملاً طبیعی است و نشانه خرابی نیست.
چگونه از لنزهای دارای تثبیت‌کننده تصویر مراقبت کنیم؟
سازندگان توصیه می‌کنند لنزهای دارای تثبیت‌کننده را در کیف مناسب یا بخشی از کیف دوربین قرار دهید که دارای پد ضربه‌گیر باشد. هنگام حمل، نباید لنز به‌صورت شل و آزاد در کیف جابجا شود، چرا که ممکن است ضربه ببیند. زمانی که لنز غیرفعال است، گروه لنز متحرک داخل آن در یک موقعیت قفل‌شده قرار می‌گیرند. با این حال، در حین جابه‌جایی، ممکن است برخی از این اجزا کمی حرکت کنند که کاملاً طبیعی و بی‌خطر است.
مراقب باشید لنز را بیش از حد تکان ندهید!
هرگز لنز را با شدت یا به‌صورت مداوم تکان ندهید فقط برای اینکه صدای تق‌تق آن را بشنوید! ممکن است ویدیوهایی در فضای مجازی دیده باشید که افراد چنین کاری می‌کنند، اما این کار اصلاً توصیه نمی‌شود. در موارد نادر، ژیروسکوپ‌ها، پردازنده، یا عدسی‌های متحرک ممکن است در اثر تکان شدید آسیب ببینند و باعث اختلال در عملکرد لرزش‌گیر شوند.
برای مثال، در فرکانس‌های ۰.۵ تا ۳ هرتز، ژیروسکوپ‌ها اطلاعات لرزش دست را پردازش می‌کنند، و در بازه ۱۰ تا ۲۰ هرتز، اطلاعات برای جبران لرزش‌های ناشی از حرکت خودرو پردازش می‌شوند.
اگر لنز صدای لق‌لق دارد، چه باید کرد؟
برای برطرف کردن صدای تق‌تق در برخی سیستم‌های لرزش‌گیر قدیمی، کافی است دوربین را خاموش کنید تا عدسی‌های لرزش‌گیر به حالت قفل‌شده بازگردند. اگر لنز را در حالی جدا کرده‌اید که لرزش‌گیر فعال بوده، احتمالاً صدای لق‌لق می‌شنوید چون عدسی‌ها هنوز قفل نشده‌اند. در این حالت، لنز را دوباره روی دوربین نصب و دوربین را خاموش کنید. با این کار، عدسی‌ها قفل می‌شوند و صدا از بین می‌رود.
صدای وزوز یا نویزهای دیگر چطور؟
اگر فوکوس خودکار فعال باشد، ممکن است صدایی شبیه «وِز وِز» بشنوید، مثل صدای ربات. این صدا مربوط به موتور خطی لنز است که فوکوس خودکار را تنظیم می‌کند. می‌توانید برای تست، لنز را به حالت فوکوس دستی ببرید؛ به‌محض انجام این کار، صدا قطع می‌شود. در همه برندها، شنیدن این صدا طبیعی است و مشکلی برای لنز ایجاد نمی‌کند. اگر در حال فیلمبرداری هستید و نمی‌خواهید صدا ضبط شود، بهتر است از فوکوس دستی استفاده کنید.
با گذشت زمان، برندها در کاهش صدای فوکوس خودکار پیشرفت کرده‌اند. بسیاری از لنزهای قدیمی، در زمان خود عالی بودند، اما نسل‌های جدید صدای کمتری دارند.
سیستم فوکوس خودکار در کانن
کانن از دو نوع موتور استفاده می‌کند: USM (Ultra Silent Motor) و STM (Stepping Motor). موتور STM تکنولوژی جدیدتر و بی‌صداتری دارد. صدای بیشتر در لنزهای USM به خاطر حرکت شیشه‌های لنز است، چون خود موتور اولتراسونیک است و صدای آن برای انسان قابل شنیدن نیست. لنزهای قدیمی که هیچ‌کدام از این موتورها را ندارند، از موتورهای میکروموتور استفاده می‌کنند و معمولاً پرصدا هستند.
سیستم فوکوس خودکار در نیکون
نیکون در گذشته از موتور داخلی فوکوس (AF-I) استفاده می‌کرد، اما امروزه از سیستم‌های Internal Focusing (IF) و Silent Wave Motor (SWM) بهره می‌برد. مثل کانن، صدایی که می‌شنوید مربوط به حرکت شیشه‌های لنز است. اگر از فیلتر استفاده نکنید، ورود گردوغبار یا شن به داخل لنز باعث تشدید صدا می‌شود. در این صورت باید لنز را سرویس کنید یا با پشتیبانی برند تماس بگیرید.
اگر صدای لق‌لق شنیدید، نگران نباشید!
اگر لنز شما لرزش‌گیر دارد و صدایی مثل لق‌لق می‌دهد، فکر نکنید به شما لنز خراب فروخته‌اند. این صدا کاملاً طبیعی است و مشکلی در لنز وجود ندارد. سیستم لرزش‌گیر یک ابزار مهم برای لنز است و باید با دقت از آن مراقبت کنید. لنز خود را در هنگام حمل‌ونقل به‌خوبی محافظت کنید. آخرین چیزی که می‌خواهید، آسیب به تجهیزات گران‌قیمتتان هنگام سفر هوایی است.
تهیه و تنظیم : اطمینان | نمایندگی تعمیر دوربین کانن
لینک های مفید :
نمایندگی تعمیر دوربین سونی
نمایندگی تعمیر دوربین نیکون
