وقتی صحبت از عکاسی می‌شود، رنگ پادشاه است. فیدهای شبکه‌های اجتماعی و مجله‌های براق که ورق می‌زنیم پر از رنگ هستند. با این حال، همیشه چیزی خاص در مورد عکس‌های سیاه و سفید وجود دارد.

سال‌هاست که تُن‌ها و فرم‌های موجود در عکس‌های سیاه و سفید، هم عکاسان و هم بینندگان را مجذوب خود کرده‌اند. یکی از دلایل این است که ما جهان را رنگی می‌بینیم – بنابراین دیدن سوژه‌ها به صورت سیاه و سفید، دیدی متفاوت از چیزی است که معمولاً با چشم عادی می‌بینیم.

شاید دلیل جذابیت آن‌ها حس نوستالژیک، رمانتیک یا هنری‌شان باشد. به هر دلیلی که باشد، تقریباً هر عکاسی دیر یا زود دلش می‌خواهد عکاسی سیاه و سفید را امتحان کند.

دو راه اصلی برای گرفتن عکس سیاه و سفید با دوربین Canon وجود دارد:

۱. از ابتدا به صورت سیاه و سفید عکس بگیرید.
۲. به صورت رنگی عکس بگیرید و سپس در ویرایش آن را سیاه و سفید کنید.

در این راهنما، هر دو روش را بررسی می‌کنیم.

شروع کار

قبل از اینکه شروع به عکاسی سیاه و سفید کنید، خوب است که آثار استادان این حوزه را بررسی کنید. این کار نه تنها الهام‌بخش است، بلکه به شما کمک می‌کند تا اجزای مختلفی که یک عکس سیاه و سفید عالی را می‌سازند بهتر درک کنید.

عکاسانی مانند «انسل آدامز»، «هانری کارتیه برسون»، «دایان آربوس» و «دوروتیا لنگ» به خاطر کارهایشان در زمینه عکس‌های سیاه و سفید مشهور هستند. می‌توانید به راحتی عکس‌های آن‌ها را آنلاین پیدا کنید. تماشای فیلم‌های سیاه و سفید نیز منبع خوبی برای الهام گرفتن است.

در گذشته، عکاسان مجبور بودند با فرم‌ها و شکل‌هایی کار کنند که عکس‌های سیاه و سفید تأکید می‌کردند. دیدن تصاویر و فیلم‌های دهه‌های گذشته، قبل از محبوب شدن رنگ، می‌تواند بینش خوبی برای استفاده از تصاویر مونوکروم در زمان حال به شما بدهد.

وقتی به عکس‌های سیاه و سفید نگاه می‌کنید، با دقت بررسی کنید که چرا موفق هستند. می‌توانید از خودتان این سؤال‌ها را بپرسید:

• موضوع عکس چیست؟ مثلاً منظره‌ای طوفانی، معماری جسورانه، یا چهره‌ای پر از احساس؟ عکاس چطور از سیاه و سفید برای تقویت موضوع استفاده کرده؟

• آیا عکس پر از کنتراست است یا تونالیته‌ای یکنواخت دارد؟ سایه‌ها و نورها چقدر به تصویر قدرت داده‌اند؟

استفاده از مونوکروم یا رنگ برای خلق عکس‌های سیاه و سفید

تصویر مونوکروم به تصویری گفته می‌شود که از تُن‌های مختلف یک رنگ تشکیل شده است. گرچه این واژه می‌تواند در مورد رنگ هم به کار برود، اما معمولاً برای توصیف تصاویر سیاه و سفید استفاده می‌شود.

برای عکاسی سیاه و سفید با دوربین Canon خود، وارد منو شوید و گزینه 'Picture Style' را پیدا کنید (معمولاً در منوی قرمز Shooting قرار دارد). آن را روی Monochrome تنظیم کنید. نحوه کار با فایل‌های عکس شما بسته به فرمت ثبت شده متفاوت است:

• اگر عکس‌ها را با فرمت JPEG ثبت می‌کنید، تصاویر به‌طور دائمی سیاه و سفید ذخیره می‌شوند. در JPEG، تنظیمات Picture Style در فایل نهایی ذخیره می‌شود.

• اگر عکس‌ها را با فرمت RAW بگیرید و با نرم‌افزار Digital Photo Professional کنون پردازش کنید، می‌توانید Picture Style را تغییر دهید. حتی اگر در دوربین روی Monochrome تنظیم کرده باشید، می‌توانید تصویر را به حالت رنگی برگردانید بدون از دست دادن کیفیت.

• در نرم‌افزارهای پردازش RAW متفرقه، معمولاً Picture Style نادیده گرفته می‌شود. بنابراین عکس‌های RAW شما که در نمایشگر دوربین سیاه و سفید دیده می‌شدند، در کامپیوتر به صورت رنگی نمایش داده می‌شوند و باید در همان نرم‌افزار آن را سیاه و سفید کنید.

همچنین می‌توانید به صورت رنگی عکس بگیرید و بعداً آن را به سیاه و سفید تبدیل کنید. با استفاده از فیلترهای خلاقانه (Creative Filters) دوربین Canon می‌توانید نسخه‌ای سیاه و سفید (و اغلب با ظاهر دانه‌دار) از تصویر ایجاد کنید، یا در نرم‌افزارهای ویرایش تصویر، آن را به سیاه و سفید تبدیل کنید. در این حالت هم نسخه رنگی و هم سیاه و سفید تصویر را خواهید داشت.

چیزهایی که باید در نظر بگیرید

وقتی از رنگ استفاده نمی‌کنید، باید خیلی بیشتر به عناصر تصویری مثل ترکیب‌بندی، نورپردازی و جزئیات توجه کنید. از آنجایی که رنگ به‌طور مستقیم روی احساسات تأثیر می‌گذارد، حذف آن یعنی شما باید با ابزارهای دیگری احساس را منتقل کنید.

تُن

برخلاف رنگ، تُن در یک عکس سیاه و سفید به معنای روشنایی (Lightness) است – یعنی از سیاه تا سفید و تمام درجات خاکستری بین آن‌ها. تُن می‌تواند بافت، فرم و عمق را به تصویر اضافه کند.

اگر عکس تُن قوی نداشته باشد، ممکن است تخت و بی‌روح به نظر برسد. به دنبال صحنه‌هایی باشید که کنتراست نوری بالایی دارند – جایی که نور و سایه به‌وضوح با هم در تضاد هستند. این موضوع می‌تواند به عکس شما عمق و جذابیت بصری بدهد.

سایه و روشن

یکی از راه‌های مهم برای ایجاد کنتراست، استفاده از نور است. نور جهت‌دار و سایه‌دار می‌تواند شکل‌ها و فرم‌ها را برجسته کند. به‌خصوص وقتی نور از زاویه کناری (Side Lighting) بتابد، بافت‌ها بیشتر مشخص می‌شوند.

از آن‌سو، نور مسطح (Flat Lighting) مثل نور ابری یا نور مستقیم از روبه‌رو، می‌تواند جزئیات را محو کند و تصویر را بی‌روح کند – مگر اینکه شما عمداً دنبال حال و هوای لطیف و آرام باشید.

«لو-کی» و «های-کی»

این اصطلاحات در سینما و عکاسی زیاد به کار می‌روند:

• تصویر Low-key (لو-کی): عکس‌هایی با تُن تیره، سایه‌های عمیق و نورپردازی محدود. این سبک حال و هوایی رازآلود، دراماتیک و گاهی هم غم‌انگیز دارد.

• تصویر High-key (های-کی): عکس‌هایی با نور زیاد، سایه‌های کم، تُن‌های روشن و حسی مثبت و سرزنده. اغلب در عکاسی پرتره یا تبلیغات دیده می‌شود.

بافت و الگو

در نبود رنگ، بافت و الگو اهمیت زیادی پیدا می‌کنند. یک دیوار آجری، برگ‌های خشک، چین‌وچروک صورت یک فرد سالخورده – همه این‌ها وقتی به صورت سیاه و سفید نمایش داده شوند، قدرت زیادی پیدا می‌کنند.

نورپردازی مورب (از کنار) به برجسته شدن بافت‌ها کمک می‌کند و جزئیات بیشتری را نشان می‌دهد. در مقابل، نور مستقیم ممکن است بافت را از بین ببرد.

ترکیب‌بندی

در عکاسی سیاه و سفید، ترکیب‌بندی یکی از حیاتی‌ترین عناصر است. خطوط هدایت‌کننده (Leading Lines)، قانون یک‌سوم، تقارن، و تضادها همه می‌توانند توجه بیننده را جلب کنند.

از آن‌جایی که رنگ حواس‌پرتی ایجاد نمی‌کند، چشم بیننده راحت‌تر روی فرم‌ها، شکل‌ها و اجزای اصلی تصویر تمرکز می‌کند. پس ترکیب‌بندی باید دقیق و حساب‌شده باشد.

نتیجه‌گیری

عکاسی سیاه و سفید فقط تبدیل یک عکس رنگی به خاکستری نیست؛ بلکه نوعی طرز فکر است. شما باید از همان ابتدا به صورت متفاوت ببینید، نور را به‌خوبی بشناسید، و بافت و فرم را درک کنید.

دوربین‌های Canon ابزارهای مختلفی برای عکاسی سیاه و سفید دارند – از تنظیم Picture Style گرفته تا فیلترهای خلاقانه. اما مهم‌تر از تکنولوژی، نگاه شماست.

عکاسی سیاه و سفید تمرینی عالی برای بالا بردن مهارت دیدن است؛ به شما کمک می‌کند ترکیب‌بندی، نور و فرم را بهتر بشناسید. با تمرین، نگاه‌تان دقیق‌تر و عکس‌هایتان عمیق‌تر خواهند شد.

تهیه و تنظیم : اطمینان | نمایندگی تعمیر و آموزش دوربین کانن در ایران